Soft pastelkrijt fixeren

Soft pastelkrijt is een prachtig en veelzijdig medium om mee te werken. Maar het heeft één nadeel: het blijft poederig op het papier liggen en kan gemakkelijk vlekken of uitvegen. Fixeren is een manier om je werk (enigszins) te beschermen tegen vlekken of vegen. Hier leg ik je stap voor stap uit hoe je pastelkrijt fixeert en wat het effect daarvan is op je tekening.

Wat heb je nodig om te fixeren?

Om je pastelkrijt goed te fixeren, gebruik je de volgende materialen:

• Pastelpapier – Ik werk op Pastelmat, een papier met een fijne structuur dat veel pigment kan vasthouden.
• Fixatiefspray – Ik gebruik een speciale fixatiefspray voor pastel.
• Een tekening – Voor deze demonstratie gebruik ik een eerder gemaakte schets van soft pastelkrijt.
• Een goed geventileerde ruimte – Fixatief heeft een sterke geur, dus werk bij voorkeur buiten of in een ruimte met voldoende ventilatie.

Stappen om je werk te fixeren

Hieronder vind je een video voor het fixeren van je werk. Ik laat hierin zien hoe je stap voor stap je werk kunt beschermen door deze te fixeren.

Stap #1: De eerste fixeerlaag

Stel je voor dat je tekening helemaal af is en je tevreden bent met het resultaat. Dan is het tijd om je kunstwerk te fixeren.

1. Schud de bus met fixatief goed om de vloeistof gelijkmatig te verdelen.
2. Houd de spray op ongeveer 30 cm afstand van je tekening en breng een lichte, gelijkmatige nevel aan.
3. Werk verticaal: Zet je tekening zoveel mogelijk rechtop en spray in een vloeiende beweging, zodat de fixatief zich gelijkmatig verdeelt.

Na deze eerste laag zie je dat de kleuren iets kunnen veranderen. Dit komt onder andere doordat de pigmentdeeltjes zich beter hechten aan het papier. De pigmentdeeltjes zakken als het ware in de diepere delen van de structuur van het papier. Hierdoor krijgt de bovenste laag van het papier weer wat grip voor een eventuele nieuwe laag pastelkrijt.

Stap #2: Meer lagen fixeren

Fixatief droogt vrij snel, meestal binnen een paar minuten. Zodra de eerste laag droog is, kun je nog een extra laag pastelkrijt aanbrengen en dit proces herhalen. Hierdoor blijft de pastel beter op het papier zitten.

Wil je ervoor zorgen dat je tekening helemaal niet meer afgeeft? Dan kun je hem grondig fixeren door een royale laag fixatief aan te brengen. Dit doe je door:

• De spray dichter op je werk te houden (ongeveer 20 cm afstand).
• De tekening helemaal nat te maken met fixatief.
• Minstens 10 minuten te laten drogen.

Na deze stap is de tekening volledig gefixeerd en zal hij niet meer afgeven. Dit is ideaal als je je werk zonder glas wilt inlijsten of ergens neer wilt zetten zonder dat er vlekken op komen.

Een nadeel van het helemaal nat fixeren van je kunstwerk is dat het behoorlijk wat invloed heeft op de intensiteit van de kleuren. Je werk kan er heel anders uit zien dan je bedoeling was. Je kunt er uiteraard weer overheen gaan met een nieuwe laag pastel om een en ander te “herstellen”, of je laat het voor wat het is en gaat verder met een ander medium, zoals hieronder beschreven 🙂

Pastelkrijt combineren met andere media

Naast het fixeren van een voltooide tekening, kun je fixatief ook gebruiken om verschillende technieken te combineren. Een leuke toepassing is om een gefixeerde pasteltekening te overschilderen met acryl of olieverf.

• Fixeer de pastel volledig.
• Laat het goed drogen.
• Breng een dunne laag transparante gesso aan (bijvoorbeeld van Liquitex).
• Schilder er vervolgens met acryl- of olieverf overheen.

Dit geeft een uniek effect doordat je de zachte uitstraling van pastel behoudt, terwijl je er een stevigere laag verf overheen kunt zetten.

Fixatief gebruiken: Do’s & Don’ts

✔️ Werk in een goed geventileerde ruimte.
✔️ Houd de spray op ongeveer 30 cm afstand voor een gelijkmatige verdeling.
✔️ Fixeer in dunne lagen en laat tussendoor drogen.

❌ Spuit fixatief niet te dicht op je werk – dit kan je werk een heel andere uitstraling geven. Note: mits je het graag wilt gebruiken om een Mixed Media kunstwerk te maken.
❌ Verwacht niet dat fixatief, bij “normaal gebruik”, je tekening volledig “vergrendelt”. Het vermindert afgifte, maar pastel blijft altijd enigszins kwetsbaar.

Conclusie

Het fixeren van soft pastelkrijt helpt om je werk enigszins te beschermen en geeft je meer controle over je lagen. Je kunt kiezen voor een lichte fixatie wanneer je door wilt werken óf een volledige fixatie voor een blijvend resultaat. Begin door op een afstand van ongeveer 30 centimeter te sprayen en doe dit in een vloeiende beweging. Laat het fixatief goed drogen en breng eventueel nog een laag aan.

Ik hoop dat je iets aan deze uitleg hebt gehad! Heb je nog vragen of eigen ervaringen met fixatief? Laat een reactie achter! 😊