Een goed portret tekenen of schilderen wordt vaak als erg lastig ervaren. Eén van de redenen waarom veel mensen het lastig vinden om een goed portret te maken is omdat het moet lijken. Daarnaast is er nog meer om over na te denken, zoals bijvoorbeeld het positioneren van je portret. Ook het maken van huidskleur wordt vaak als lastig ervaren. Gelukkig zijn er een aantal praktische tips die je helpen om een gelijkend portret te tekenen of schilderen.
Wellicht heb je weleens een artikel van mij gelezen. Mocht dat niet het geval zijn… Welkom! Mijn naam is Mandy en ik ben al meer dan 40 jaar bezig met tekenen en/of schilderen. Ik geef ook schilderles en vind het erg leuk om cursisten onder andere te laten ervaren wat teken- en schildermaterialen voor je kunnen doen. Materiaalkennis kan je enorm helpen, omdat je dan weet wat je kunt verwachten. Genoeg hierover; we gaan weer verder met dit artikel 🙂
Benieuwd hoe jij een goed portret kan maken? Lees dan absoluut verder!
Hoe begin je een portret?
Het uitgangspunt voor een portret is een foto of een “live” model. Beiden zijn prima om mee te werken. Daarnaast is het handig als je bedenkt met welk materiaal je het portret wilt maken. Heb je een keus gemaakt, dan heb je waarschijnlijk ook een idee waar je op wilt werken: papier, paneel of doek.
Vervolgens is zul je moeten bedenken op welk formaat je wilt gaan werken.
Wat is het verschil tussen schilderen van een foto of model?
Het verschil tussen tekenen van een foto of naar model zit ‘m voornamelijk in het feit dat een foto te allen tijde beschikbaar is en niet verandert. Als je een portret maakt naar model zul je vlot moeten werken, omdat een model niet de hele dag voor je kan blijven zitten/staan. Tekenen of schilderen naar model is wel een heel leuke en leerzame manier om een portret te maken. Ik zou je dan ook zeker aanraden dit eens te doen!
Hoe schilder je van een foto?
Probeer een foto tot je beschikking te krijgen waar veel details op te zien zijn. Tevens kan het heel zinvol zijn als je meerdere foto’s hebt waar bijvoorbeeld verschillende emoties op te zien zijn. Dit kan helpen een beter beeld te krijgen van degene die je gaat portretteren.
Als je een kleine foto hebt, kun je ervoor kiezen deze te vergroten tot het formaat dat je wilt gaan tekenen/schilderen. Dit is handig omdat je de afstand tussen bijvoorbeeld de ogen eenvoudig kunt nameten. Bovendien kun je alle tijd nemen om eraan te werken, want een foto heb je altijd bij de hand.
Hoe schilder je naar model?
Een model tekenen/schilderen is heel leerzaam. Goed kijken en proberen de karakteristieken van het model zo goed mogelijk op papier te zetten. Je voelt waarschijnlijk al aan dat het tekenen of schilderen naar model vlot moet gebeuren en dat je snel te werk zult moeten gaan. Soms zul je het moeten doen met een pose waar je niet op had gerekend. Niet altijd makkelijk, maar wel heel leerzaam! Het kan ook leuk zijn huisgenoten te tekenen of wellicht jezelf, gebruik makend van een spiegel!
Hoe positioneer je een portret?
De positie van een portret binnen het formaat waar je het op gaat maken is best essentieel. Zet je het te hoog, dan is er in verhouding te veel van de schouders en de romp zichtbaar. Dit kan dat als hooghartig worden ervaren. Zet je het daarentegen te laag op het vlak, op een manier dat de schouders nog nauwelijks zichtbaar zijn, dan krijg je het gevoel naar een heel kleine mens te kijken, of dat de geportretteerde maar net over de onderrand kan kijken.
Uiteraard kun je ook bewust voor een specifieke positionering kiezen!
Als je thuis, of met een groep, een model mag tekenen, heb je niet altijd de mogelijkheid om op je gemak een mooie positie te kiezen. Zorg voor een groot vel papier waar je naderhand nog iets af kunt snijden om alsnog een goede uitsnede te bepalen.
Schilder je van een foto dan stelt je dat in staat om rustig de positie binnen het vlak waar je het portret op schildert te bepalen.
Wat zijn de juiste verhoudingen op het vlak waar je op werkt?
Plaats de ogen op ongeveer een derde van de bovenkant van je papier/doek en zorg ervoor dat de schouders en de hals zichtbaar zijn. Dit is doorgaans een prettige vlakverdeling, mits je er een bedoeling mee hebt om het op een van bovengenoemde manieren te doen.
Wat zijn de verhoudingen binnen een willekeurig gezicht?
Ieder mens heeft specifieke kenmerken in het gezicht waardoor ieders uitstraling uniek is! Het kan je afschrikken, maar gelukkig zijn er kenmerken en verhoudingen die je in vrijwel ieder willekeurig gezicht zult herkennen. Een voorbeeld: de ogen bevinden zich (verticaal gezien) in het midden van het gezicht. Het helpt als je de “algemene” verhoudingen je eigen maakt. In mijn online Portretcursus behandel ik dit uitgebreid.
Huidskleur is een term waar veel mensen voor terugdeinzen. Het voelt alsof het heel moeilijk is. Nu zal ik niet ontkennen dat ik het voorheen ook best een uitdaging vond…
Voorop gesteld is er ook niet zoiets als een algemene huidskleur. Probeer het te benaderen als een “kleur” in plaats van een huidskleur. Dat is in feite ook wat het is… gewoon een kleur.
Persoonlijk vind ik het heel leerzaam om de kleuren voor de huid te maken met behulp van de primaire kleuren: rood, geel en blauw. Daarbij gebruik ik titaanwit om de gemengde kleur lichter te maken. Een goede oefening: kijk eens goed naar de kleuren in je eigen huid en probeer deze na te maken. Zoals met alles: oefening baart kunst!
Aanvullende tips
Als je nog niet veel ervaring hebt met het tekenen/schilderen van portretten zou ik je adviseren om portretten te kiezen van mensen die je niet kent. Uiteraard ga je proberen degene zo goed mogelijk te laten lijken, maar het is niet zo erg als het nog niet helemaal naar je zin gaat. Het voelt dan echt als een loop oefening waarvan je mag leren. Op deze manier doe je veel ervaring op!
Werk je graag in een sketchbook, dan kun je makkelijk naast je werk noteren welke kleuren je hebt gebruikt om een bepaalde kleur te maken. Handig als naslagwerk en zo hoef je het wiel niet steeds opnieuw uit te vinden.
Mandy is kunstenares met als focus realisme en geniet er van om te experimenteren met verschillende mediums. Op deze website deelt ze haar ervaringen en kun je haar online schildercurssusen volgen. Tot slot geeft ze als ambassadeur van Royal Talens regelmatig demo's bij kunstschilderswinkels.
