Aquarelverf is geliefd om de heldere kleuren en zijn flexibiliteit tijdens het schilderen. Het is met water te vermengen en je hebt in principe weinig nodig om ermee te werken. Niet voor niets dat veel mensen voor aquarelverf kiezen!
Hier vind je alle informatie die ik je kan geven over wat je nodig hebt wanneer je net begint met aquarelverf. Óf wanneer je al even bezig bent met aquarelverf natuurlijk. Deze pagina vormt een leidraad voor iedereen die meer wilt weten over aquarelverf. Wat het is, welke materialen je nodig hebt, welke technieken je kunt gebruiken en een stap-voor-stap tutorial om je op weg te helpen. Ik vertel je wat er “mis” kan gaan en waaróm, want als je dat weet kun je deze “fouten” uit de weg gaan, of je kunt er juist bewust gebruik van maken. Tevens staat in dit artikel een stap-voor-stap tutorial in de hoop dat het je inspireert lekker aan de slag te gaan met aquarelverf.
Voordat ik verder ga, vind ik het leuk om mijzelf even kort voor te stellen. Mijn naam is Mandy Groot en ik ben teken- en schilderdocent met meer dan 40 jaar ervaring. Op deze website vind je boordevol teken- en schilderinspiratie, en ook op mijn YouTube-kanaal kun je nieuwe ideeën opdoen. Mijn doel is om zoveel mogelijk mensen te inspireren en creatief bezig te laten zijn.
Wat is Aquarelverf?
Aquarelverf is een type verf dat wordt gemaakt door pigmenten te mengen met een bindmiddel zoals Arabische gom en water. De unieke eigenschappen van aquarelverf, zoals transparantie en de mogelijkheid om lagen over elkaar heen aan te brengen, maken het een geliefd medium onder kunstenaars. Door water te gebruiken kun je kleuren laten vloeien en mengen.
Waarom is Aquarelverf zo leuk?
Aquarelverf is een toegankelijk medium dat geschikt is voor zowel beginners als gevorderde kunstenaars. Doordat de verf met water vermengbaar is heb je veel flexibiliteit tijdens het schilderen. Zo kun je eenvoudig kleuren met elkaar mengen op een schilderspalet óf zelfs op het papier zelf. Persoonlijk vind ik het enorm leuk om kleuren te mengen en hiermee te experimenteren. Ik nodig je ook absoluut uit om hier lekker mee aan de slag te gaan en het zelf te ervaren.
Je hebt niet veel materialen nodig om een aquarel schilderij te maken en daarnaast nemen de spullen niet veel ruimte in beslag. Hierdoor is het zeer geschikt voor op reis en schilderen op lokatie, bijvoorbeeld in de natuur. Met aquarelverf kun je gemakkelijk buiten schilderen. Superleuk om het eens mee te nemen op de fiets en spontaan een prachtig uitzicht na te schilderen.
Benodigdheden voor Aquarelverf
Om met aquarel aan de slag te kunnen heb je niet zo heel veel nodig. Om het jou zo makkelijk mogelijk te maken heb ik hieronder zoveel mogelijk benodigdheden op een rijtje gezet.
Papier voor aquarelverf
Natuurlijk heb je een geschikte ondergrond nodig voor aquarelverf, want gewoon printpapier is niet geschikt voor aquarelverf. Printpapier kan nagenoeg geen water opnemen. Hierdoor zal de waterachtige verf over het oppervlak glijden en niet absorberen in het papier.
Gelukkig is er speciaal aquarelpapier beschikbaar. Je kunt hierbij kiezen uit vele soorten en dikte (het aantal grams). De prijs kan onderling ook nogal verschillen. Als je weet wat de eigenschappen van een bepaald soort papier zijn, zul je in staat zijn het papier te kopen wat het meest aan jouw wensen voldoet. Hieronder heb ik de belangrijkste eigenschappen van papier voor aquarelverf opgeschreven.
- Koudgeperst: Heeft een grove tot lichte textuur.
- Warmgeperst: Glad papier, ideaal voor fijnere details.
- Ruwe textuur: Geeft meer textuur aan je schilderij, perfect voor landschappen en expressief werk.
- Eénzijdig of vierzijdig verlijmd.
Dunnere soorten papier zijn meer gevoelig voor bolling. De meeste schilders zullen daarom kiezen voor een wat dikker papier, meestal tussen de 250 en 300 grams. Persoonlijk gebruik ik vaak dit aquarelpapier.
Aquarelverf voor beginners
Bij aquarelverf heb je twee verschillende uitvoeringen, namelijk tubes of napjes. Zowel de tubes als de napjes bieden je de intense kleuren, dus kies wat voor jou het makkelijkste is. Wanneer je graag onderweg een schilderij wilt maken dan zou ik de napjes kiezen, omdat deze gemakkelijk zijn mee te nemen. Werk je voornamelijk thuis? Dan maakt het niet uit voor welke variant je kiest.
De kleuren die je nodig hebt zijn eigenlijk alleen de basiskleuren. Ik zou beginnen met de primaire kleuren (rood, geel en blauw) en daaraan enkele kleuren toevoegen, zoals bijvoorbeeld rauwe omber, een groen, oranje of paars.
Er is heel veel aquarelverf beschikbaar en ik raad je aan om te kiezen wat bij past. Ben je een beginner, dan kun je natuurlijk voor wat minder kostbare aquarelverf kiezen van een goede kwaliteit. Kies dan voor merken zoals Van Gogh van Talens. Hier vind je een groot aanbod aan allerlei verschillende soorten aquarelverf.
Goed om te weten: de kleur van aquarelverf droogt altijd lichter op dan wanneer het net is aangebracht.
Penselen voor aquarelverf
Voor het schilderen met aquarelverf gebruik ik zelf drie type penselen, namelijk ronde penselen, platte penselen en waaierpenselen.
Ronde penselen gebruik je over het algemeen voor details en strakke lijnen, terwijl platte penselen meer worden gebruikt voor brede streken en wassingen. Waaierpenselen worden gebruikt voor het creëren van texturen en speciale effecten.
Vind hier alle penselen voor het schilderen met aquarelverf.
Overige benodigdheden voor aquarelverf
Een van de overige benodigdheden is een schilderspalet. Wanneer je gebruik maakt van napjes dan heb je vaak een handige plastic box waar de napjes in zitten. De deksel kun je gebruiken als palet voor het mengen van kleuren. Heb je die niet of gebruik je tubes? Dan kun je gebruik maken van mijn gratis schilderspalet.
Andere benodigdheden zijn watercontainers en tissues. Watercontainers zijn handig voor het schoonmaken van penselen. Tissues zijn makkelijk voor het drogen van penselen en het aanpassen van aquarelverf op het papier.
Technieken voor aquarelverf
Er bestaan al eeuwen lang verschillende schilder technieken. Maar welke zijn geschikt voor aquarelverf? Hier bespreek ik kort welke technieken geschikt zijn voor aquarelverf.
Nat-in-Nat
Nat-in-nat schilderen met aquarelverf is een techniek waarbij je natte verf op nat papier aanbrengt. Dit zorgt voor vloeiende, zachte overgangen en mengingen van kleuren. Ideaal voor het maken van achtergronden, ook voor bokeh achtergronden, luchten, en waterpartijen. Het resultaat is vaak spontaan en expressief, omdat de verf zich vrij kan bewegen en vermengen. Dit geeft unieke en natuurlijke effecten.
Nat-in-Droog
Nat-in-droog schilderen met aquarelverf is een techniek waarbij je natte verf op droog papier aanbrengt. Dit resulteert in scherpe, duidelijke lijnen en gedetailleerde patronen. Deze techniek is ideaal voor het toevoegen van fijne details en het creëren van contrast in je kunstwerk. Omdat de verf niet uitvloeit, kun je nauwkeurige en controleerbare effecten bereiken. Dit is perfect voor realistische en strakke composities, zoals portretten.
LET OP: Als je nat-in-droog wilt werken is het belangrijk dat de laag waar je op wilt werken ècht droog is! Op papier wat nog maar énigszins vochtig is kunnen “bloemen” vormen. Het water (met of zonder pigment) duwt als het ware de pigmenten van de eerdere, nog niet helemaal droge laag weg en dit geeft grillige vormen. Bij het aquarelleren van bijvoorbeeld een portret kan dit fenomeen als hinderlijk worden ervaren, maar als je weet wat en vooral waaròm het gebeurt, kun je het gebruiken om leuke effecten te creëren!
Stapsgewijze Handleiding
In de onderstaande stappen laat ik je zien hoe je een kerstboom kunt maken met aquarelverf. Het was inderdaad winter toen ik deze video maakte 🙂 Hopelijk helpt deze video je om vertrouwd te raken met aquarelverf.
Stap #1: Voorbereiding
We beginnen bij het begin, want een goed begin is het halve werk. Zorg er daarom voor dat je alle benodigdheden klaar hebt liggen, zoals aquarelpapier, penselen en aquarelverf.
Pak nu schoon en droog aquarelpapier. Maak het papier nat met een brede kwast en zorg dat het gelijkmatig vochtig is.
Stap #2: Eerste kleur aanbrengen
Kies een kleur waarmee je de achtergrond wilt maken. Ik gebruik een blauwige kleur die lijkt op ultramarijn blauw. Breng de kleur aan op het natte papier en laat het stromen en mengen. Voordat je verder gaat laat je het drogen.
TIP: Om te weten te komen of het echt droog is kun je aan het papieroppervlak voelen: is de temperatuur hetzelfde als een droog velletje papier, dan is het papier droog. Indien het koeler aanvoelt is het nog nat en zul je even moeten wachten, of je zou het eventueel kunnen föhnen.
Stap #3: Kerstboom schilderen
Pak nu een groene kleur en meng deze eventueel met wat donkerblauw om een donkergroene kleur te maken. Zodra dit is gelukt schilder je met deze kleur de vorm van een kerstboom op de voorgrond. Zoals je kunt zien doe ik het heel erg grof.
Stap #4: Achtergrond en diepte
Maak de achtergrond nat en trek met een droog penseel pigment uit om een horizon en diepte te creëren. Dit doe je door een soort van driehoek te maken, waardoor het lijkt op een helling met sneeuw. Op deze helling kun je vervolgens nog wat kerstbomen toevoegen.
Stap #5: Details toevoegen
Gebruik een schoon, droog penseel om pigment uit te nemen. Op die manier kun je lichte plekken en details in de kerstboom creëren. We voegen ook direct wat sneeuw toe en dit doen we door te spetteren met witte aquarelverf. Hierdoor zul je een sneeuweffect creëren in je kunstwerk.
Nu kun je ook nog wat kerstballen toevoegen. Dit kun je doen door met een licht-vochtig penseel, voorzien van een vrolijke kleur, wat stippen op de kerstboom te plaatsen. Zo ziet de kerstboom er feestelijk uit!
Heb je deze stap-voor-stap uitleg helemaal gevolgd? Ik ben enorm benieuwd naar je eindresultaat en zou het leuk vinden als je deze met mij wilt delen, of door misschien een reactie achter te laten op deze pagina dat het is gelukt 🙂
Aquarelleren
Aquarel is echt nog niet zo makkelijk als het lijkt en is dan ook niet zo vreemd als je het in het begin moeilijk vindt… Dit hoort bij het proces. Alle begin is moeilijk, maar oefening baart kunst! Hou vol en blijf oefenen!
Hieronder deel ik een paar aandachtspuntjes waar ik iets aan heb gehad, in de hoop je hiermee op weg te helpen om goed van start te kunnen gaan.
Goed materiaal verhoogt het schilderplezier!
Mijn ervaring is dat het prettig is om toch voor een goede kwaliteit aquarelpapier te kiezen, liefst minimaal 250 grams. Het zorgt ervoor dat ik, ondanks dat je bij aquarelleren weleens te maken kunt krijgen met “Happy Accidents”, beter controle over mijn werk heb. Ik ben dol op de 4-zijdig verlijmde blokken, want daar kan ik direct mee aan de slag, zonder dat ik mijn papier hoef op te spannen.
Penseelkeuze
Gebruik penselen die geschikt zijn voor aquarel. Eerder heb ik vermeld dat ronde, platte en waaierpenselen geschikt zijn voor aquarelverf. Naast synthetische zijn er ook penselen van echt haar, zoals bijvoorbeeld petit gris, verkrijgbaar. Laatstgenoemde is overigens ook in een synthetische variant verkrijgbaar. Ieder penseel heeft weer zijn eigen effect.
TIP: Gebruik je aquarelpenselen enkel en alleen voor aquarel! Dit zorgt ervoor dat ze de mooie eigenschappen (wateropname en vasthouden) zo goed mogelijk behouden.
Inspiratie voor aquarellen
Probeer eenvoudige oefeningen zoals het schilderen van bloemen, landschappen of abstracte vormen. Zo krijg je er aardigheid in en kun je het voor jezelf iedere keer een stukje uitdagender maken.
Ik adviseer je om gebruik te maken van de technieken die in op deze pagina zijn besproken om vertrouwd te raken met aquarelverf.
Conclusie
Aquarelverf biedt eindeloze mogelijkheden en is enorm leuk om mee te werken. De meest gebruikte technieken zijn nat-in-nat en nat-in-droog. Ook heb je kunnen zien wat de beste aquarelverf en materialen zijn voor beginners. En je hebt een leuke stap-voor-stap tutorial kunnen volgen die je op weg helpt met aquarel schilderen. Ik moedig je aan om te blijven oefenen en experimenteren. Lukt het een keer niet, geen zorgen! Dit heeft iedereen 🙂
Wil je meer leren over aquarelverf of andere schildertechnieken? Kijk dan eens op mijn blog boordevol met teken- en schilderinspiratie. Leren portret tekenen of schilderen? Dan is mijn portret cursus mogelijk iets voor jou!
